I10 Dijagnoza – Vodič kroz hipertenziju i saveti za upravljanje
Hipertenzija, odnosno visok krvni pritisak (dijagnoza I10), predstvalja stanje u kojem je arterijski krvni pritisak veći ili jednak od 140/90 mmHg, kod osobe starije od 18 godina, koja ne uzima antihipertenzivne lekove. Najveća mana hipertenzije je što je veoma često asimptomatska (bez simptoma), pa dugi niz godina ostaje neotkrivena i nelečena. Za to vreme, visok krvni pritisak uzrokuje oštećenja brojnih organa, kao što su srce, mozak, bubrezi, krvni sudovi i oči. Takođe, jedna je od vodećih faktora rizika za nastanak kardiovaskularnih bolesti i smrti.
Prema uzroku nastanka, hipertenzija se može podeliti na:
Primarnu hipertenziju
Primarna hipertenzija je prisutna u 95% slučajeva, a nastaje kombinovanjen naslednih faktora sa faktorima sredine, kao što su prekomeran unos soli, alkoholnih pića, gojaznost, pušenje, fizička neaktivnost i stres. U ljudskom organizmu postoje sistemi koji su odgovorni za regulaciju krvnog pritiska, kao što su nervni sistem, bubrezi, krvni sudovi i hormoni, a kod ove bolesti njihova aktivnost zakazuje i usled nemogućnost pravilne regulacije pritiska, uspostavlja se I10 dijagnoza.
Sekundarnu hipertenziju
Sekundarna hipertenzija je prisutna u 5% slučajeva, a posledica je drugih oboljenja za koja se zna da uzrokuju povećanje krvnog pritiska (bolesti bubrega i endokrine bolesti), kao i primene lekova (kortikosteroidi, određeni analgetici, oralni kontraceptivi). Terapijski pristup kod ovog tipa hipertenzije obuhvata nekoliko mogućnosti, kao što su lečenje oboljenja koje je uzrokovalo sekundarnu hipertenziju, ukoliko je moguće, isključivanje lekova koji kao neželjeno dejstvo imaju povećanje krvnog pritiska ili lečenje nastale sekundarne hipertenzije (dijagnoza I10).
Terapija hipertenzije
Terapija bolesti podrazumeva promenu životnih navika i upotrebu lekova. Korigovanje životnih navika je značajno za sve osobe, jer pored snižavanja pritiska, utiče i na opštu dobrobit organizma.
Pod promenom životnih navika se podrazumeva:
- Ukupan unos soli do 5-6g dnevno (1 kafena kašičica)
- Korekcija ishrane – uvođenje integralnih žitarica, voća, povrća i mlečnih proizvoda sa niskim sadržajem masti
- Regulisanje telesne mase
- Redovna fizička aktivnost – do 30 minuta hoda tokom dana, 5 do 7 dana u nedelji
- Prestanak pušenja
- Smanjen unos alkohola
Antihipertenzivi, odnosno lekovi za lečenje visokog krvnog pritiska (dijagnoza I10), se kod većine osoba uvode odmah, a izbor odgovarajuće terapije je individualan i zavisi od prisustva drugih bolesti kod osobe, faktora rizika, uzrasta, mogućih neželjenih dejstava i interakcija među lekovima.
Saveti za pravilno merenje krvnog pritiska kod kuće
Nakon postavljene dijagnoze hipertenzije i uvođenja terapije, potrebna je češća kontrola krvnog pritiska, dok se ne postignu ciljane vrednosti, nakon čega se merenje može prorediti. Preporuke za pravilno merenje u kućnim uslovima su:
- Jedan sat pre merenja potrebno je izbegavati konzumiranje hrane, kafe, cigarete i ne izlagati se većem fizičkom naporu.
- Merenje se vrši u sedećem položaju, nakon mirovanja od 5 minuta.
- Merenje se vrši bar dva puta uzastopno, sa pauzama između merenja od 1-2 minuta.
- Ruku postaviti na čvrstu podlogu, a manžetnu merača pritiska postaviti u novou srca.
- Pogodan deo dana za merenje je između 6h i 9h, kao i između 18h i 21h i uvek pre uzimanja propisane terapije, osim ako lekar nije naglasio drugačije.
Nakon uspostavljanja dijagnoze i izbora terapije, cilj kod svih osoba je dugoročno smanjenje rizika od razvoja neke kardiovaskularne bolesti (infarkta srca ili mozga). Potrebno je imati u vidu da je terapija hipertenzije obično doživotna i da nije moguće prekidati lečenje, čak i kada se krvni pritisak reguliše. Ukoliko se to desi, hipertenzija se obično vraća i time se nastavlja njeno štetno dejstvo na druge organe i tkiva.
Vođeni ambicijom solidarnosti da svi naši građani imaju ravnopravan medicinski tretman, Meridian fondacija već godinama radi na poboljšanju uslova zdravstvene zaštite svakog našeg građanina.
Adekvatnom brigom o zdravlju i životima svih naših građana, Meridian fondacija teži ostvarivanju raznih kolektivnih benefita koji u krajnjoj meri za cilj imaju izgradnju jednog zdravijeg i uspešnijeg društva.
